Skyros tour

Τα αλογάκια στη σκυριανή κοινωνία9

Τα αλογάκια στη σκυριανή κοινωνία

Από τα βάθη των αιώνων τα αλογάκια

της Σκύρου ζούσαν κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του έτους αυτοσυντηρούμενα. Το καλοκαίρι κατά την εποχή του θερισμού και του αλωνίσματος, πολύ πριν η τεχνολογία φτάσει στη σημερινή της πρόοδο, τα ελεύθερα μέχρι τότε αλογάκια υποτάσσονταν από τον άνθρωπο προκειμένου να του προσφέρουν αναγκαστικά τις υπηρεσίες τους. Όταν την εποχή του αλωνίσματος άρχισε η ξηρασία στο “Βουνό” τα αλογάκια κατέβαιναν να ξεδιψάσουν στην πηγή Νύφι.

Εκεί οι σκυριανοί γεωργοί, που γνώριζαν ο καθένας τα άλογά του από την προηγούμενη χρονιά παραφύλαγαν για να τα πιάσουν και να τα φέρουν στο αλώνι για να λιώσουν τα στάχια με τα πόδια τους. Αν για κάποιο λόγο ήθελαν να τελειώσουν το αλώνισμα πιο νωρίς, έπρεπε να πιάσουν τα άλογά τους πριν ‘ξεραθεί’ το Βουνό.

Η γνωστή παλιά διαδικασία του αλωνίσματος, πριν αναλάβουν υπηρεσία οι μηχανές γινόταν με τα άλογα. Τα ζώα δεμένα σε πασσάλους με ειδικό τρόπο ή κρατημένα από κάποιον άντρα ή γυναίκα στη μέση του αλωνιού αναγκάζονταν να τρέχουν κυκλικά, πατώντας τα στάχια με τις οπλές τους για να χωρίζεται το άχυρο από το σπόρο.

Το ίδιο ακριβώς έκαναν και οι σκυριανοί με τα αλογάκια τους με τη διαφορά ότι δεν ήταν αναγκασμένοι να τα τρέφουν ολόκληρο τον υπόλοιπο χρόνο. Όσο διαρκούσαν οι καλοκαιρινές γεωργικές εργασίες τα μικρά άλογα έτρωγαν κριθάρι, σανό και τα υπολείμματα του κοσκινίσματος, ενώ μπορούσαν να βοσκήσουν χλωρά αγριόχορτα στα λιβάδια κοντά στο αλώνι.

Όταν όμως τελείωνε το αλώνισμα τελείωνε και η σύμβαση εργασίας των αλόγων με τους σκυριανούς. Η σύμβαση αυτή είχε διάρκεια 40-50 ημερών. Μετά το τέλος της τα άλογα σχεδόν τελετουργικά αφήνονταν και πάλι ελεύθερα να επιστρέψουν στο βουνό και να αναζητήσουν την τύχη τους στην άγρια φύση του σκυριανού Νότου.

South Skyros
South Skyros

Για την κοινωνία της Σκύρου το αλογάκι είναι ισχυρό σύμβολο της περιβαλλοντικής ιδιαιτερότητας του νησιού τους.

Σήμερα ιδιωτικές πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα Κατσαρέλιας- Simpson εκμάθησης ιππικής φροντίδας και τέχνης, εκδηλώσεις περιβαλλοντικής ευαισθησίας που η “Ένωση” με την αρωγή του Πνευματικού Δήμου Σκύρου έχει πραγματοποιήσει καθώς και ένα γενικότερο αίσθημα ότι το σκυριανό αλογάκι χρειάζεται επειγόντως την προστασία μας, έχουν καταφέρει κατά κάποιο τρόπο να επαναφέρουν ο σκυριανό αλογάκι στο προσκήνιο ενώ επιτακτική είναι επίσης η ανάγκη διαφύλαξης του φυσικού βιότοπου του σκυριανού αλόγου στο όρο Κόχυλας.

Σήμερα το σκυριανό αλογάκι έχει συμπεριληφθεί στα προστατευόμενα είδη της άγριας ελληνικής πανίδας, μαζί με τη θαλάσσια χελώνα caretta caretta και τη μεσογειακή φώκια Monachus Monachus.

Είναι επιβεβλημένη πλέον η μεθοδική προστασία του σκυριανού αλόγου με την κατάλληλη προβολή και αξιοποίηση, εξασφαλισμένων των κατάλληλων συνθηκών διαβίωσης και ευζωίας του, μπορεί παράλληλα να συμβάλλει στην αύξηση των τουριστικών εσόδων του νησιού.

Στους επιβαρυντικούς παράγοντες που πριν λίγα χρόνια είχαν φέρει στα όρια εξαφάνισης το είδος αυτό, ήταν και ένας “παράλογος” νόμος της δεκαετίας του ’60 που απαγόρευε την εξαγωγή τους από το νησί εκμηδενίζοντας κάθε πιθανότητα διατήρησής του καθώς μία πιθανή επιδημία μπορεί να αφανίσει παντελώς ολόκληρο τον πληθυσμό τους.

Για τη διάσωση και ανάπτυξη του είδους δραστηριοποιείται η Ένωση Μικρόσωμης Φυλής Αλόγων Σκύρου, μη κερδοσκοπικό σωματείο ιδρυθέν τον Ιούνιο του 2006 με μέλη φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν σκυριανά αλογάκια από όλη την Ελλάδα , με έδρα τη Σκύρο και με σκοπούς που εντοπίζονται στην καταγραφή, την τήρηση γενεαλογικού βιβλίου, τη διάσωση, την προώθηση και εν γένει την ανάπτυξη της φυλής.

Σήμερα το είδος αυτό συναντάται και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Στο αγρόκτημα της Γεωπονικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στα Τρίκαλα, στη Λάρισα, στην Αμφίκλεια , στην Εύβοια, στη Μεσσηνία και στην Κέρκυρα.

Ένα ακόμη μήνυμα αισιοδοξίας έρχεται από τον καθηγητή Θ. Αντίκα. Σύμφωνα λοιπόν με τις απόψεις του, η τάση των σκυριανών να διατηρούν ιππάρια λόγω παράδοσης, κοινωνικής προβολής και διατήρησης της κληρονομιάς του νησιού καθώς και η διατήρηση αυτών στην ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά δημιουργεί ελπίδες για περαιτέρω ανάπτυξη αυτής της φυλής.

Το σκυριανό αλογάκι-Δράσεις για τη διάσωση του σκυριανού αλόγου στην περιοχή Natura του όρους Κόχυλα

http://www.maestraliaskyros.gr

https://ihearthorses.com/6-things-you-didnt-know-about-the-rare-skyrian-horse/